Hasło krzyżówkowe „pylasta skała osadowa pochodzenia eolicznego” w słowniku szaradzisty. W naszym słowniku krzyżówkowym dla wyrażenia pylasta skała osadowa pochodzenia eolicznego znajduje się tylko 1 opis do krzyżówki. Definicje te zostały podzielone na 1 grupę znaczeniową. Traducciones en contexto de "skała osadowa" en polaco-español de Reverso Context: Ostatni rodzaj skały jest skała osadowa. Traducción Context Corrector Sinónimos Conjugación Conjugación Documents Diccionario Diccionario Colaborativo Gramática Expressio Reverso Corporate Dlatego ta strona jest stworzona z myślą o udzieleniu pomocy w WOW Guru Skała osadowa podobna budową i pochodzeniem do tufu odpowiedziach. Zawiera również dodatkowe informacje, takie jak wskazówki, przydatne sztuczki, kody itp. Użyj tej strony, a szybko przejdziesz poziom, który utknąłeś w grze WOW Guru. Dodaj nowe hasło do słownika. Jeżeli znasz inne definicje pasujące do hasła „krzemionkowo-piaszczysta skała osadowa” możesz je dodać za pomocą formularza poniżej. Pamiętaj, aby nowe opisy były krótkie i trafne. Każde nowe znaczenie przed dodaniem do naszego słownika na stałe musi zostać zweryfikowane przez moderatorów. Lista znaczeń: uwodniony minerał w wyniku hydralacji, minerał, siarczan wapnia (bezwodny, pobierając wodę przeobraża się w gips), anhydrytyt, anhydrytowiec, monomineralna skała osadowa, minerał, minerał do wyroby cementu i nawozów sztucznych. Znaczenie anhydrytu Hasło krzyżówkowe „łupliwa skała osadowa” w słowniku szaradzisty. W niniejszym leksykonie krzyżówkowym dla wyrażenia łupliwa skała osadowa znajduje się tylko 1 opis do krzyżówki. Definicje te podzielone zostały na 1 grupę znaczeniową. Jeżeli znasz inne definicje pasujące do hasła „ łupliwa skała osadowa ” lub . 1. Węgiel kamienny - Używany jako środek Wapienie - Używany w budownictwie. Służy również za materiał Margiel - jest to skała osadowa. Jest używany do wyrobu wykorzystujemy do: - budownictwo ( wytwarza się z niego między innymi kostkę i krawężniki ) - używany jest na torach żużlowych ( tory żużlowe są posypywane rozdrobnionym właśnie granitem )i jeśli o to chodziło : Największą gęstością zaludniania w Polsce charakteryzuje się województwo śląskie (385 os/km2) i małopolskie (214 os/km2). Wysoką gęstością zaludnienia, przekraczająca 140 os/km2, odznaczają się również województwa: dolnośląskie (146 os/km2) mazowieckie (144 os/km2) i łódzkie (143 os/km2). Dzisiaj jest wt., 02/08/2022 - 22:09, Alfonsa, Kariny, Gustawa Skorupa ziemska, skały, minerały Skorupa ziemska, najbardziej zewnętrzna powłoka kuli ziemskiej otoczona na powierzchni przez atmosferę i hydrosferę, natomiast w głębi granicząca z płaszczem Ziemi wzdłuż nieciągłości Mohoroviicia. Stanowi sztywny, niejednorodny twór, którego struktura jest zależna od obecności i sposobu wykształcenia trzech głównych warstw występujących w profilu pionowym. Warstwa osadowa, górna (najbardziej zewnętrzna) warstwa skorupy ziemskiej. Występuje zarówno na obszarach zajętych przez bloki kontynentalne, jak i pod oceanami. Stanowi część wszystkich typów skorupy ziemskiej. Na lądach znajduje się nad warstwą granitową i może sięgać kilkunastu km w głąb ziemi. Pod oceanami znajduje się nad warstwą bazaltową (lub warstwą pośrednią, skorupa oceaniczna) i dochodzi do ok. 1-2 km. Zbudowana jest przede wszystkim ze skał osadowych i luźnych osadów podlegających procesom litogenezy. Warstwa granitowa, środkowa warstwa skorupy ziemskiej. Występuje prawie wyłącznie na obszarach zajętych przez bloki kontynentalne, stanowiąc część skorupy kontynentalnej. Znajduje się między warstwą osadową a warstwą bazaltową. Zbudowana jest głównie z granitów i skał metamorficznych, a jej średnia szerokość wynosi kilkanaście km. W postaci nieciągłej, osiągając bardzo małą głębokość, może występować pod oceanami. Warstwa bazaltowa, dolna warstwa skorupy ziemskiej. Występuje zarówno na obszarach zajmowanych przez bloki kontynentalne, jak ipod oceanami. Stanowi część wszystkich typów skorupy ziemskiej: kontynentalnej, oceanicznej i suboceanicznej. Na lądach znajduje się między warstwą granitową (oddziela ją od niej nieciągłość Conrada) a warstwą perydotytową (oddziela ją od niej nieciągłość Mohoroviicia). Zbudowana jest z bazaltu, gabra lub granulitu, a jej średnia szerokość wynosi ok. 20 km. Pod oceanami znajduje się między warstwą osadową a warstwą perydotytową (oddziela ją od niej nieciągłość Mohoroviicia). Zbudowana jest z bazaltu, gabra lub serpentynitu i osiąga tu szerokość do 5-6 km. Z tego względu wyróżnia się trzy typy skorupy ziemskiej: skorupę kontynentalną, skorupę oceaniczną i skorupę suboceaniczną (subkontynentalną). Skorupa kontynentalna, typ skorupy ziemskiej występujący na obszarach zajmowanych przez bloki kontynentalne. Grubość skorupy kontynentalnej wynosi średnio ok. 35 km, może jednak dochodzić nawet do 80 km. Skorupa suboceaniczna, typ skorupy ziemskiej występujący na obszarach zajmowanych przez łuki wysp, baseny załukowe i rowy oceaniczne. Stanowi przejściowy typ między skorupą kontynentalną a skorupą oceaniczną. Skorupa oceaniczna, typ skorupy ziemskiej występujący na obszarach zajmowanych przez oceany, stanowiący ok. 60% powierzchni Ziemi. Grubość skorupy oceanicznej wynosi średnio ok. 7-8 km, może jednak dochodzić do 12 km. Grubość skorupy ziemskiej wynosi ok. 5-12 km pod dnem oceanów, ok. 35-40 km pod platformami kontynentalnymi, dochodząc do 80 km pod niedawno wypiętrzonymi górami. Na obszarze Polski grubość skorupy ziemskiej oceniana jest na 27-47 km. Minerały, występują w skorupie ziemskiej jako pierwiastki ( srebro, platyna, węgiel, siarka) lub związki chemiczne( kwarc, anhydryt, hematyt, blenda cynkowa). Wytworzyły się one bez udziału człowieka. Skały to naturalnie powstały zbiór minerałów, który można podzielić ze względujego powstawania. Wyróżniamy skały magmowe, osadowe i metamorficzne. Na Ziemi, we Wszechświecie i w organizmach żywych występuje 45% tlenu, 27% krzemu, 8,2% glinu, 6,1 żelaza, 4,6% wapnia, 2,7% magnezu, 2,3% sodu i 1,8% potasu. Pozostały procent stanowią pozostałe metale i niemetale. Surowce mineralne to skały i minerały, które człowiek przetwarza w różny dziedzinach życia. Stanowią one nieodnawialne bogactwa naszej planety. Wydobywa je z głębi i powierzchni ziemi nie zawsze pamiętając by jej nie zanieczyścić i nie zniszczyć. Surowce mineralne dzielimy ze względu na zastosowanie. Wyróżniamy surowce budowlane (skały np. wapienne, gipsowe, piasek), chemiczne(rudy metali, skały wapienne, sól kamienna, nawozy mineralne), energetyczne(ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel), metalurgiczne(rudy żelaza, miedzi, cynku, ołowiu), zdobnicze(metale i kamienie szlachetne). Głównym składnikiem kredy, marmuru i wapienia (skał osadowych)jest kalcyt. Kalcyt (CaCO3), występuje powszechnie w przyrodzie. Jest to najtrwalsza krystaliczna postać węglanu wapnia, o strukturze trygonalnej (sieć romboedryczna). Może być bezbarwny lub w zależności od domieszek dawać odmiany barwne żółte, różowe lub szare. Jest to składnik wielu skał osadowych (wapieni, margli) oraz metamorficznych (marmurów). Wykorzystywany jest głównie w przemyśle ceramicznym i szklarskim. Wapienie to skały osadowe składające się z kalcytu. Mogą zawierać także domieszki: dolomitu, kwarcu, glaukonitu, pirytu lub minerałów ilastych. Barwa najczęściej biała, żółtawa, szara, niekiedy czerwonawa, różowa, zielonkawa lub brunatna. Ze względu na wielkość ziaren wapiennych budujących skałę rozróżnia się: wapienie mikrytowe (drobnoziarniste) - złożone z bardzo drobnoziarnistych agregatów (do kilku tysięcznych mm) i wapienie sparytowe (gruboziarniste) - zawierające stosunkowo duże kryształy węglanu wapnia (widzialne makroskopowo). Ze względu na pochodzenie wyróżnia się wapienie: organogeniczne i nieorganiczne (pochodzenia chemicznego). Wapienie organogeniczne powstają w wyniku nagromadzenia się dużych ilości węglanowych szkieletów gąbek, koralowców i mszywiołów, często tworzących swoiste struktury, tzw. rafy (wapienie rafowe, wapienie gąbkowe), szczątków szkarłupni - głównie liliowców (wapienie krynoidowe, wapienie trochitowe), skorup i muszli otwornic, małżów, ślimaków, ramienionogów lub głowonogów - często tworzących tzw. zlep muszlowy (muszlowiec), a także przy udziale glonów (stromatolity). Wapienie nieorganiczne tworzą się w wyniku chemicznego wytrącania się węglanu wapnia z wody morskiej (wapienie oolitowe, oolity) lub wód źródlanych (martwica). Wskutek małej odporności wapieni na procesy krasowienia powstają malownicze formy rzeźby krasowej, wywierzyska, lejki krasowe, uwały, jaskinie, żłobki krasowe. Wapienie należą do najbardziej rozpowszechnionych skał na świecie. W Polsce występują na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, w Górach Świętokrzyskich, Tatrach, Pieninach i Sudetach (Góry Kaczawskie). Znajdują szerokie zastosowanie w przemyśle metalurgicznym (jako topnik) oraz chemicznym (produkcja nawozów sztucznych, karbidu i sody), wykorzystywane są jako surowce do wyrobu szkła, wapna palonego i cementu, a także jako kamień budowlany, drogowy oraz materiał dekoratorski Marmur, skała metamorficzna składająca się głównie z ziaren kalcytu. W zależności od domieszek może przybierać różne barwy: białą, szarą, różową, zielonkawą, czarną. Marmur można szlifować, piłować, polerować. Pod działaniem zakwaszonej wody matowieje i rozpada się. Cenny materiał rzeźbiarski stosowany powszechnie od starożytności, sporadycznie w średniowieczu. Popularny w sztuce renesansu i baroku, w klasycyzmie używano głównie marmuru białego jako materiału do dekoracji. Najbardziej znane i cenione już w antyku to marmury białe: paryjski - wydobywany na wyspie Paros i kararyjski z okolic Carrary - pozbawiony żył i plam. W Polsce najczęściej stosowane marmury małopolskie - czarny i ciemnoszary z Dębnika, marmury kieleckie - brązowo-czerwony chęciński. Marmur w kamieniołomach występuje zazwyczaj w postaci żył. Kreda, skała osadowa powstała w wyniku nagromadzenia dużych ilości wapiennych szkieletów glonów planktonicznych (plankton), skorupek otwornic i drobnych nieorganicznych ziaren kalcytu. W Polsce występuje na Wyżynie Lubelskiej. Wapno palone, jest to tlenek wapnia CaO, powstały w wyniku termicznego rozkładu (prażenia wapieni). Proces ten wykorzystywany jest na skalę przemysłową. Tlenek wapnia jest białym, krystalicznym ciałem stałym o właściwościach higroskopijnych tzn. pochłaniania wody, oraz z powietrza dwutlenku węgla. CaO reaguje z wodą bardzo energicznie i jest to reakcja egzoenergetyczna. Powstały wodorotlenek wapnia Ca(OH)2 zwany jest wapnem gaszonym. Jest to substancja słabo rozpuszczalna w wodzie, a stężona ma właściwości żrące. Stosuje się je w budownictwie jako składnik zaprawy murarskiej oraz w przemyśle chemicznym do produkcji wielu odczynników chemicznych. Sprzedawane jest w stanie suchym jako wapno Hydratyzowane. Używa się go również w rolnictwie do wapnowania (odkwaszania) gleby oraz do bielenia drzew owocowych i ścian wewnątrz budynków gospodarczych., ponieważ ma własności bakteriobójcze. Wapno gaszone zmieszane z wodą i piaskiem tworzy tzw. zaprawę murarską. Jest to materiał plastyczny i wykorzystuje się go do spajania cegieł i sporządzania tynków. Proces wiązania zaprawy, to tężenie i wysychanie jej, w miarę upływu czasu. Proces ten zachodzi pod wpływem dwutlenku węgla, zawartego w powietrzu. Piasek (tlenek krzemu IV) również bierze udział w twardnieniu zaprawy. Powstaje krzemian wapnia, który nadaje jej porowatość. Z reakcji tych równań wynika, że jednym z produktów reakcji jest woda. Dlatego w nowo wybudowanych budynkach jest woda. Siarczan wapnia CaSO4 to niezbyt dobrze rozpuszczalne w wodzie (0,202g w 1000g wody w temp. 18oC) białe ciało stałe. Występuje w dwóch odmianach: - minerał tworzący często samodzielne skały gipsowe, będące osadami chemicznymi. Podczas ogrzewania traci częściowo wodę i w temperaturze 120-130oC przechodzi w gips palony który łatwo pobiera wodę i twardnieje. Znajduje zastosowanie do wyrobu kwasu siarkowego, cementu, nawozów i farb malarskich, odlewania rzeźb, wytwarzania form do odlewów, wyrobu sztucznego kamienia i ozdób architektonicznych, w chirurgii do unieruchamiania części ciała w przypadku złamania kości. Odmianą gipsu jest selenit o połysku perłowym, występujący w doskonale przezroczystych taflach. Z selenitu wyrabiane są przyrządy optyczne. Zdolność gipsu do wiązania wody zanika po ogrzaniu go do temperatury powyżej 323oC (600K). W temperaturze około 1023oC (1300K) rozpoczyna się rozkład gipsu na CaO. CaSO4 - pospolity składnik złóż solnych. Służy do otrzymywania kwasu siarkowego i cementu. Hydrat – uwodniona sól, oznacza to że zawiera w sieci krystalicznej cząsteczki wody. Gips krystaliczny (alabaster) – dwuwodny siarczan wapnia o wzorze CaSO4 • 2H2O. Gips palony (półhydrat) – biały lub szary proszek nierozpuszczalny w wodzie, powstały w skutek podgrzewania gipsu krystalicznego. Jest to półwodny siarczan (VI) wapnia o wzorze (CaSO4)2 • H2O. Zastosowanie: Zaprawa gipsowa nie ma właściwości żrących, W medycynie do unieruchamiania złamanych kości, W budownictwie do wyrównywania ścian jako dodatek do cementu. Do produkcji płyt gipsowych, Do modeli i odlewów w ceramice. Zaprawa hydrauliczna wykorzystywana jest do wyrównywania ścian, lub jako dodatek do cementu. Zaprawa twardnieje pod wpływem wody. Skorupa ziemska, skały wapienne i gipsowe. 1 Skorupa ziemska - część litosfery ograniczona od góry atmosferą i hydrosferą, a od dołu granicząca z górną warstwą płaszcza ziemskiego. Wyróżnia się skorupy kontynentalną i oceaniczną. Jest to niejednorodna, stosunkowo chłodna i sztywna zewnętrzna powłoka Ziemi, o średniej gęstości 2800–3100 kg/m3. Rozróżnia się skorupe kontynentalną i oceaniczną. Najmniejszą jednostkę (w sensie geologicznym), z jakiej zbudowana jest skorupa ziemska, stanowi minerał. Minerał jest to pierwiastek, związek lub jednorodna mieszanina pierwiastków lub związków chemicznych powstała w sposób naturalny bez ingerencji człowieka. Minerały w skorupie ziemskiej występują najcześciej nie pojedyńczo, lecz w zespołach zwanych skałami. Skała jest to zespół różnych minerałów (skały polimineralne) bądź osobników jednego minerału (skały monomineralne) powstałę w sposób naturalny. Minerały które mają istotne znaczenie w budowie skał nazywamy minerałami skałotwórczymi. W zależności od genezy rozróżnia się: skały magmowe, osadowe, metamorficzne, metasomatyczne. Oprócz wymienionych grup skał istnieją też skały pośrednie; należą do nich skały piroklastyczne oraz skały ultrametamorficzne. Naukowcy wyróżniają około 3000 minerałów z czego tylko 100 to minerały pospolite. Najczęściej spotykane minerały to krzemiany, czyli związki najbardziej pospolitego tlenu i krzemu, często z dodatkiem glinu, żelaza, wapńa, sodu, potasu i magnezu. 2 Zpierwiastkina Ziemi występuja w postaci minerałów i w skorupie ziemskiej występują: - w stanie wolnym, np złoto, srebro, platyna, węgiel (diament, grafit), siarka, - w stanie związanym w postaci zwiazków chemicznych, np. Sylwin (KCl), kwarc (SiO2), anhydryr (CaSO4), ruda żelaza (Fe2O3) oraz wiele innych tlenków metali, soli, a czasem wodorotlenków. 3 Surowce mineralne, substancje naturalne pochodzenia organiecznego lub nieorganicznego, wykorzystywane w gospodarce, stanowiące część zasobów naturalnych; surowce mineralne: energetyczne — np. węgiel, ropa naftowa; metaliczne — rudy metali; niemetaliczne — chemiczne, np. siarka; ceramiczne — np. kaolin; surowce pochodzenia roślinnego — np. drewno, celuloza, różne włókna; surowce pochodzenia zwierzęcego — np. skóra, tłuszcz. Głownym skałdnikiem kredy, marmuru i wapienia jest minerał, kalcyt, o wzorze sumarycznym CaCO3. a) Kreda, wapienna skała osadowa, składająca się głównie z kokkolitów (kalcytowe fragmenty glonów) i innych drobnych węglanowych okruchów organicznych; łącznie zawiera ok. 91–99% węglanu wapnia; inne domieszki: kwarc, chalcedon, opal, minerały ilaste; biała, kremowa lub szara, miękka, rozcieralna. Stosowana w przemyśle ceram., chem., farm., papierniczym, w farbiarstwie, budownictwie i in. Marmur, skała metamorficzna składająca się głównie z ziaren kalcytu (rzadziej dolomitu; barwa biała, szara, różowa, zielonkawa, czarna — zależy od rodzaju i ilości domieszek. Powstaje przez przeobrażenie wapieni.. Marmur i podobne do nich wapienie stanowią materiał budowlany, dekoracyjny, rzeźbiarski, są także surowcami przemysłu chem., szklarskiego i in. Wapień, węglanowa skała osadowa składająca się głównie z kalcytu; w postaci domieszek może zawierać: aragonit, dolomit, kwarc, glaukonit, minerały ilaste; biały, żółtawy, szary, niekiedy brun. lub czerwonawy i inne. Jest bardzo drobnoziarnisty lub gruboziarnisty. Większość wapieni jest pochodzenia organiecznego; powstają wskutek nagromadzenia na dnie mórz (niekiedy jezior) szczątków organiecznych. Mają ogromne zastosowanie w gospodarce — jako kamień budowalany, do wyrobu wapna palonego, cementu, szkła, w metalurgii (jako topnik), w przemyśle papierniczym i chem. (do produkcji karbidu, sody, nawozów sztucznych), w cukrownictwie i in.; zmielone służą jako nawozy. Zbite, skrytokrystaliczne wapienie, potocznie zw. marmurami, są używane do celów dekoracyjnych. b) Wapno palone, tlenek wapnia, CaO, biały, higroskopijny proszek, z powietrza pochłania dwutlenek węgla; gwałtownie reaguje z wodą (tzw. gaszenie wapna) z wydzieleniem znacznej ilości ciepła, tworząc wodorotlenek wapnia; na skalę techn. otrzymywany w wyniku prażenia wapieni; Wapno gaszone, wodorotlenek wapnia, Ca(OH)2, biała substancja krystal. źle rozpuszczalna w wodzie (wodna zawiesina wodorotlenku wapnia to tzw. mleko wapienne, a klarowny, nasycony roztwór jest zw. wodą wapienną); wodorotlenek wapnia otrzymuje się działając wodą na wapno palone CaO + H2O = Ca(OH)2 (tzw. gaszenie wapna, zachodzące z wydzieleniem znacznej ilości ciepła); stosując niewielką ilość wody otrzymuje się suchy proszek wodorotlenku wapnia (tzw. wapno hydratyzowane); c) Zaprawe murarską tworzy sie przez zmieszanie wapna gaszonego z piaskiem i wodą. Plastyczna początkowo masa po pewnym czasie tężeje i wysycha. Jej twardnienie zachodzi pod wpływem dwutlenku wegla zawartego w powietrzu. 5 Jedną z ważniejszych soli jest siarczan (VI) wapnia - CaSO4. Jest słabo rozpuszczalna w wodzie. Występuje ona w naturze w dwóch postaciach: bezwodnej - anhydrytu (CaSO4) i uwodnionej - gipsu (CaSO4 · 2H2O). 6 a) Anhydryt, minerał, siarczan wapnia CaSO4 bezbarwny lub biały, szarawy, niebieskawy i przezroczysty. Jest to pospolity składnik złóż solnych i żył hydrotermalnych. Używany w przemyśle chemicznym i do wyrobu cementu. b) Hydraty, woda związana w hydraty nosi nazwę wody krystalizacyjnej. Hydraty występują w roztworach wodnych lub w postaci kryształów. Ta sama substancja może tworzyć kilka hydratów, np. węglan sodu tworzy hydraty: jednowodny Na2CO3 · H2O, siedmiowodny Na2CO3 · 7H2O i dziesięciowodny Na2CO3 · 10H2O. Hydraty tworzą się podczas krystalizacji z roztworów wodnych lub w wyniku pochłonięcia wody przez niektóre substancje higroskopijne; ogrzewane tracą wodę, przechodząc w hydraty mniej uwodnione lub substancje bezwodne. c) Gips ma tę szczególna właściwość, iż sproszkowany i wymieszany z wodą tworzy po zaschnięciu substancję twardą i nieprzeźroczystą. Odbywa się to w ten sposób, iż rozpuszczony w wodzie i prażony gips półwodny pochłania wodę (uwadnia się), krystalizuje się i przemienia w gips krystaliczn (CaSO4 · 2H2O). d) Gips, minerał, dwuwodny siarczan wapnia: ogrzewany w temperaturze 80-140C traci wodę, przechodząc w tzw. gips palony (2CaSO4).H2O. 7 Gips palony, jest baiłym proszkiem, nazywa się ją zaprawą gipsową. Zaprawa gipsowa w odróżnieniu od zaprawy wapiennej, nie ma właściwości żrących. Dlatego znalazła zastosowanie w medycynie do usztywniania kości. W budownictwie wykorzystuje się zaprawę hydrauliczną która twardnieje pod wpływem wody [po zmieszaniu z wodą tworzy dość szybko krzepnącą masę, zwiększając jednocześnie swoją objętość (doskonały do odlewów i wypełniania ubytków), wydziela dość duże ilości ciepła]. Geneza skał osadowych jest związana z procesami działającymi na powierzchni Ziemi. Większość z tych skał tworzy się w następujący sposób: poprzez nagromadzenie ziaren powstałych w wyniku niszczenia innych skał; tak tworzą się skały okruchowe (inaczej klastyczne); mogą być one luźne (na przykład piasek) lub zwięzłe (na przykład lity piaskowiec powstający z piasku), w wyniku wytrącania substancji z roztworów oraz w wyniku działalności organizmów żywych; w ten sposób tworzą się skały chemiczne i organogeniczne. Skały okruchowe (inaczej klastyczne) Powstają one w wyniku niszczenia starszych skał, aż do ich rozpadu na pojedyncze ziarna minerałów. Ziarna te są następnie transportowane przez wodę (rzeki, prądy morskie), wiatr lub lód. Później dochodzi do zdeponowania minerałów oraz fragmentów skalnych. Tak powstaje skała określana mianem osadowej okruchowej (lub osadowej klastycznej). Piasek na plaży jest już skałą osadową. Żwir w górskiej rzece również. Z czasem, po upływie tysięcy, a nawet milionów lat ziarna takich skał zlepi spoiwo — staną się one wtedy zwięzłymi (litymi) skałami okruchowymi. Piasek na plaży to skała osadowa okruchowa. Skały chemiczne i organogeniczne Grupa skał osadowych tworzących się w wyniku wytrącania substancji chemicznych z roztworu, którym jest najczęściej woda morska. Niekiedy proces ten zostaje przyspieszony przez działalność fizjologiczną organizmów, których szczątki mogą dodatkowo wchodzić w skład skał. Tę grupę skał osadowych geolodzy określają mianem chemicznych oraz — jeśli ich geneza była związana z organizmami żywymi — biochemicznych i organogenicznych. Do tej kategorii zaliczane są między innymi wapienie i dolomity, gipsy oraz sole. Skały osadowe chemiczne i organogeniczne tworzą się z reguły w ciepłych morzach, w klimacie gorącym i suchym. Istnieje oczywiście wiele wyjątków od tej zasady, jednak znalezienie wapieni najczęściej mówi nam, że w momencie ich powstawania panował ciepły klimat. Wapień ze skamieniałościami (tutaj ramienionogów) to jedna z pospolitych skał osadowych organogenicznych. Szerokość zdjęcia to około 4 cm (fot. Alicja Szarzyńska). Halityt (potocznie określany mianem soli kamiennej) to skała osadowa chemiczna. Fot. Anna Sedneva ( Skały takie są powszechne na terenie Polski. Dzięki temu wiemy, że przed milionami lat na obszarze naszego kraju panował klimat zwrotnikowy, a nawet równikowy. Jak to możliwe? Tak silne zmiany warunków klimatycznych zawdzięczamy wędrówkom kontynentów. Ziemskie lądy przemieszczają się nieustannie. Choć ich ruch jest bardzo powolny, liczony w centymetrach rocznie, to jednak w skali wielu milionów lat możliwe jest przemieszczenie się całego kontynentu na przeciwległy kraniec globu. Tak stało się w przypadku Europy, która 400 milionów lat temu znajdowała się na południowej półkuli! Chcesz dowiedzieć się więcej? Pobierz bezpłatny podręcznik! Uproszczona klasyfikacja skał osadowych (infografika)

skała osadowa do wyrobu cementu