Kategorie. Strój ludowy komplet (18) Damski (10) Męski (8) Elementy stroju damskiego (48) Elementy stroju męskiego (32) Wyszukaj. Skasuj. Personalizowany Worek Na Strój Imię Siatkówka. od Super Sprzedawcy. Stan. Nowy. 30, 00 zł. zapłać później z. sprawdź. kup 10 zł taniej. 38,99 zł z dostawą. MUNK DZIECI STROJE LUDOWE PRZEDWOJENNA 17528 X. od Super Sprzedawcy. Obieg. bez obiegu. oryginał / reprodukcja. oryginał. 9, 99 zł. 13,98 zł z dostawą. Produkt: MUNK DZIECI STROJE LUDOWE PRZEDWOJENNA 17528 X. Stroje kolarskie damskie, męskie, szosowe i MTB. W ofercie spodnie, kombinezony, kurtki, koszulki kolarskie. Wybierz swój strój kolarski w sklepie online. opis stroju męskiego. Szlachcic nosi wysoki kołpak lub czapkę rogatywkę zwaną konfederatką. Czapka uszyta jest z cennej tkaniny, obwiedziona futrzanym otokiem, ozdobiona kitą ptasich piór i broszą. Na jedwabny, wzorzysty żupan, od kołnierza do pasa zapinany rzędem drobnych, dekoracyjnych, kosztownych guzików, zakłada kontusz. Biała halka z dwoma falbanami, obszyta koronkową taśmą na brzegach. wykorzystywana w regionach rzeszowskim, przeworskim, krakowskim, lubelskim i wielu innych. Dostępna 1 sztuka od ręki, możliwość uszycia na zamówienie. Wymiary: obwód (regulowany przez wiązanie w pasie) 60-100 cm, długość 71 cm. . Kostium męski Potrzebujesz elementów stroju męskiego, aby stworzyć udany zestaw na regionalny występ lub inną imprezę o podobnym charakterze? Sprawdź nasz asortyment – w ofercie mamy wyjątkowe ubrania, które są inspirowane lokalną tradycją oraz designem. Od lat rozwijane i kultywowane teraz znajdują odzwierciedlenie w przepięknych: • koszulach, • nakryciach głowy – czapkach i kapeluszach, • kamizelach, • spodniach, • sukmanach, • pasach, • dodatkach. Poszczególne części garderoby są szyte bardzo starannie i wiernie odzwierciedlają oryginalne stroje regionalne. Mają piękne, żywe kolory, a także starannie dopasowane elementy dekoracyjne – guziki, haftki, pasy, klamry, pióra oraz wiele innych. Wiemy, że to właśnie w detalach kryje się tajemnica sukcesu krawieckiego. Proponujemy naszym klientom przepiękne stroje podhalańskie, sądeckie, kurpiowskie, beskidzkie, cieszyńskie – kup gotowe lub skompletuj je, wykorzystując produkty z ofert. Zapraszamy! Strój Biłgorajski Stroje Lubelskie, Podkarpackie Strój biłgorajski był wykonywany niemal w całości z surowców, które można było uzyskać samemu lub kupić u wiejskich wytwórców. Bardziej kosztowne detale stroju, na przykład prawdziwe korale, były oznaką... Strój Bytomski Stroje Śląskie Jeszcze dzisiaj na Górnym Śląsku są miejscowości, gdzie starsze osoby ubierają się zgodnie ze starą tradycją. Młodsi po ludowy strój sięgają z okazji większych świąt. Strój Cieszyński Stroje Śląskie Na tradycyjny strój cieszyński składały się ubrania wykonywane z drogich, fabrycznych tkanin. Najbardziej charakterystyczne cechy regionalne miał strój kobiecy. Strój Dolnośląski Stroje Śląskie Tradycyjny strój dolnośląski przestał być noszony w połowie XIX wieku. Jako pierwsi z tradycyjnych ubrań zrezygnowali mężczyźni. Strój Górali Beskidu Śląskiego Stroje Góralskie Tradycyjny strój Górali Śląskich zaczął wychodzić z użycia pod koniec XIX wieku. Jako pierwsi z tradycji wyłamali się mieszkańcy dolin rzek oraz miejscowości położonych blisko większych miast. Strój Górali Łąckich Stroje Góralskie Górale Łąccy mieszkali na terenach obejmujących Beskid Wyspowy, Beskid Sądecki i Gorce. Administracyjnie rejon należy do gminy Kamienica i Łącko w dzisiejszym województwie małopolskim. Strój Górali Żywieckich Stroje Góralskie Strój Górali Żywieckich był noszony przez mieszkańców Beskidu Wysokiego, Beskidu Małego oraz w dolinach Skawy i Soły. Historia stroju Górali Żywieckich jest dość krótka. Tradycyjnych strojów zaprzestano... Strój Krakowski Stroje Małopolskie Strój krakowski jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych polskich strojów ludowych. Swoją sławę zawdzięcza Tadeuszowi Kościuszko, który nosił go podczas insurekcji. Męskim okryciem głowy w stroju Krakowiaków... Strój Krakowski - Wschodni Stroje Małopolskie Strój Krakowiaków Wschodnich jest bardzo podobny do ubioru ich zachodnich sąsiadów. Oba te stroje różnią się między sobą w zasadzie tylko ozdobami. Strój Krakowiaków Wschodnich nie był jednolity, ale... Strój Krzczonowski Stroje Lubelskie, Podkarpackie W stroju krzczonowskim mężczyźni najczęściej zakładali na głowę słomiane kapelusze. Tego typu okrycia głowy nosiło się praktycznie o każdej porze roku. Kapelusze wyplatało się z niedojrzałej słomy żytniej.... Strój Kujawski Stroje Wielkopolskie, Kujawskie Strój kujawski wyszedł z użycia na tyle szybko i definitywnie, że placówkom muzealnym nie udało się nawet skompletować całego zestawu. Zebrano jedynie poszczególne części stroju kujawskiego. Męski kapelusz... Strój Lachów Sądeckich Stroje Małopolskie W stroju Lachów Sądeckich widoczne są wpływy strojów: góralskich i nizinnych. Te inspiracje odbiły się w szczególności na ubiorze męskim. Po góralach Lachowie Sądeccy przejęli szeroki pasy i cyfrowane... Strój Lachów Szczyrzyckich Stroje Małopolskie Lachowie Szczyrzyccy, zamieszkujący tereny przejściowe, ubierali się podobnie jak mieszkańcy Małopolski, zwłaszcza ci z okolic Krakowa. Ale w tradycyjnych strojach Lachów Szczyrzyckich widać było również... Strój Lubuski Stroje Wielkopolskie, Kujawskie Tradycyjny, ludowy strój lubuski zachował się do połowy ubiegłego wieku tylko na obszarach peryferyjnych, między Babimostem a Międzyrzeczem. Najwięcej osób ubierało się w tradycyjny sposób w miejscowości... Strój Opoczyński Stroje Małopolskie Na przestrzeni ostatnich 150 lat tradycyjny strój opoczyński zmieniał się wiele razy. Najczęściej były to zmiany związane z zastosowaniem nowych technik tkackich. Strój Orawski Stroje Góralskie Tradycyjny strój orawski był noszony jeszcze w okresie międzywojennym i dopiero po zakończeniu drugiej wojny całkowicie zniknął z tego regionu. Nakryciem głowy mężczyzn był kapelusz z niewielkim, lekko... Strój Podhalański Stroje Góralskie W stroju podhalańskim widać wiele cech wspólnych ze strojami noszonymi przez górali mieszkających na terenie całych Karpat. Męski strój podhalański był bardziej konserwatywny i zmieniał się rzadko,... Strój Podlaski Stroje Mazowieckie, Podlaskie W męskim stroju podlaskim za nakrycie głowy służył kapelusz z żytniej słomy. Zimą zakładano cieplejsze maciejówki oraz rogatywki. Kapelusze mężczyzna najczęściej robił własnoręcznie. Rondo kapelusza... Strój Rzeszowski Stroje Lubelskie, Podkarpackie Mężczyźni nosili latem słomiane kapelusze, wykonane z żytniej plecionki. Główka kapelusza była miękka, niska i okrągła, denko było płaskie, kania szeroka i lekko podwinięta z tyłu. W dni świąteczne... Strój Sieradzki Stroje Wielkopolskie, Kujawskie Tradycyjny strój sieradzki zanikał powoli, zarówno w przypadku męskiej, jak i damskiej garderoby. W przypadku mężczyzn dłużej zachował się strój roboczy, a z ubioru świątecznego najpóźniej zniknęły... Strój Szamotulski Stroje Wielkopolskie, Kujawskie W okręgu szamotulskim mężczyźni jako nakrycie głowy nosili najczęściej kapelusze albo czapki rogatywki. Kapelusze wykonywało się głównie z filcu. Rondo kapelusza było raczej wąskie, główka prosta, a... Strój z okolic Kacwina i Trybsza Stroje Góralskie Tradycyjne kapelusze robiono z czarnego filcu albo z owczej wełny. Aby ochronić materiał przed przemakaniem, filc i wełnę nasączano tłuszczem. Kawalerowie ozdabiali swoje kapelusze wstążkami, najczęściej... Strój z Tomaszowa Stroje Lubelskie, Podkarpackie Tradycyjny strój ludowy tamtejszej ludności największą popularnością cieszył się na początku XX wieku. Po tym okresie zakładano go coraz rzadziej i mniej chętnie. W użytku był jeszcze przed drugą wojną... Strój Żywiecki Stroje Małopolskie Męskie nakrycie głowy w stroju żywieckim było inspirowane czapkami wojskowymi z czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego. Męska czapka była wysoka, miała kształt miękkiej rogatywki i nosiło się ją lekko... Ubiory z okolic Brześcia Kujawskiego, Jan Nepomucen Lewicki, ok. 1838 r., „Les costumes du peuple polonais…”, wydawca Leon Zienkiewicz, Paris 1838 – 1841 Dziewczęta, szczególnie latem, chodziły najczęściej z odsłoniętą głową. Przystrajały włosy kwiatami lub nosiły szlarkę (rodzaj opaski-diademu ze wstążki, batystu lub tiulu, ułożonego w przestrzenne zakładki, w które zatykano świeże lub sztuczne kwiaty na łodyżkach). W drugiej połowie XIX w. nosiły tzw. turbon czyli chustkę, związaną w rodzaj niezamkniętego turbanu (wierzchołek głowy był widoczny). Przeznaczaną na niego chustkę składano po przekątnej i zwijano w rulon. W celu powiększenia obwodu turbona i ochrony chustki, podkładano pod nią zwój płótna. Najchętniej używano chustek jedwabnych w kolorze pąsowym. Natomiast w dni chłodne i słotne panny nosiły chustki perkalowe lub wełniane, złożone w trójkąt, wiązane pod brodą lub na karku. Od Włocławka, odbite z litografii Dzwonkowskiego i spółki, Oskar Kolberg, Dzieła Wszystkie, t. 4, część III, Kujawy, Warszawa 1867 Obyczaj zakazywał mężatce ukazywania włosów, dlatego obowiązkowo okrywała głowę czepcem (kopką). Zwyczaj ten był powszechny jeszcze w latach trzydziestych XX w. Czepek tiulowy tzw. kopka, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka Na Kujawach noszono czepce płócienne, batystowe oraz tiulowe (używane najpowszechniej). Kupowano je na jarmarkach lub zamawiano u osób zajmujących się zawodowo ich wyrobem, zdobieniem, a potem konserwacją. Jednym z największych ośrodków wyrobu kopek i hafciarstwa, o tradycjach sięgających lat 70. XIX w. był Radziejów Kujawski. Czepek tiulowy tzw. kopka, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka Kopka była zawsze biała. Wykonywano ją z prostokątnego płata tkaniny lekko zaokrąglonego z jednej strony. Materiał ten przymarszczano wzdłuż obu dłuższych boków i jednego krótszego (o zaokrąglonych brzegach), by tworzył główkę czepka. Następnie całość wszywano w pasek płótna (obszytko), który okalał twarz. Niekiedy do zewnętrznej strony obszytka przyszywano pasek drobno przymarszczonego tiulu lub koronki bawełnianej. Tył czepka, a tworzył go czwarty bok prostokątnego płata, był przymarszczony i wykończony kaczorkiem, czyli spadającą na kark falbanką. Czepki starszego typu miały kształt workowaty i odstawały od głowy, później noszone miały okrągłe denko i ściśle ją okalały. Czepek tiulowy tzw. kopka z chustką kaczorówką, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. E. Koprowski Czepki zdobił biały haft o motywach roślinnych, a dodatkową ozdobą była złożona po przekątnej i zwinięta w rulon chustka wełniana (do workowatych) lub jedwabna tzw. kaczorówka (do przylegających do głowy). Chustki wełniane były wielokolorowe w różnorodne motywy kwiatowe. Kaczorówki pochodziły z Lyonu. Najczęściej miały kolor szafirowy lub fioletowy. Wzdłuż ich brzegów biegł ozdobny szlak (przypominający barwne pióra kaczora) tkany z mieniących, wielobarwnych nici, przeważnie w kolorach od jasnozłotego do ciemnoczerwonego. Chustki obu typów przed opasaniem nimi czepka składano po przekątnej i zwijano w rulon tak, aby po umieszczeniu ich na jego obszytku utworzony przez nie kolorowy szlak okalał głowę kobiety. Koszula kobieca, ze zbiorów Pańswowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka Koszule miały zwykle krój przyramkowy. Najczęściej szyto je z dwóch gatunków płótna. Na widoczną, górną część przeznaczano cienkie, dobrze wybielone samodziały lniane lub fabryczne płótno bawełniane. Część dolną (tzw. nadołek, odzimkę) robiono z grubego, gorszego gatunkowo płótna. Przy szyi koszule zwykle wykańczano gładko, bez ozdób lub niewielkim stojącym kołnierzykiem (wtedy noszono do nich zwykle kryzki). W okresie późniejszym koszule stały się krótsze, a przy szyi ozdobione były przymarszczoną jednostronną lub dwustronną falbanką (szczególnie wtedy gdy sporządzano je na potrzeby zespołów folklorystycznych). Długie rękawy koszuli wszywano w prosty lub niekiedy przyozdobiony falbanką mankiet. Kryzkę (kołnierzyk) szyto z białego batystu, płótna lub tiulu zdobionego haftem białym, techniką snutkową lub aplikacjami z tiulu. Okalała szyję (miała zbliżony do niej obwód lub była dużo dłuższa i wtedy przed założeniem ją marszczono), zapisano ją z przodu na guziczek lub związywano. Brzeg kryzy od strony szyi pozbawiony był ozdób, natomiast krawędź zewnętrzną najczęściej wykańczano mniejszymi lub większymi, ozdobnie obdzierganymi ząbkami. Franciszka Olejnik w stroju kujawskim, fot. Urlyk von Wilamowitz-Moellendorff, Gocanowo koło Kruszwicy, IX 1895 r. Ze zbiorów Archiwum Naukowego Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Stanik (sznurówka) lub gorset stanowiły zwykle panieńską odzież wierzchnią. Kobiety starsze gorsetów nie nosiły w ogóle, a sznurówki zakładały pod kaftan (jako rodzaj bielizny). Sznurówki były mocno dopasowane, sznurowane lub zapinane na guziki, szyto je z różnych tkanin (zwykle gładkich, rzadziej wzorzystych). Od Sempolna (Ruszkowo), Drużba, Panna młoda, Druhna, odbite z litografii Dzwonkowskiego i spółki, Oskar Kolberg, Dzieła Wszystkie, t. 3, część I, Kujawy, Warszawa 1867 Gorsety także opinały mocno kibić, ale były nieco dłuższe i w części dolnej wykończone trapezowatymi klapkami. Brzegi gorsetu, klapki i miejsca ich zszycia lamowano taśmą metalową (srebrną lub złotą) albo wstążką w kontrastowym, w stosunku do gorsetu kolorze. Zarówno staniki, jak i gorsety, sznurowano wąskimi wstążkami. Kaftan (kabat), ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka Kaftan, zwany w tym regionie kabatem zakładano na sznurówkę lub bezpośrednio na koszulę. Był on głównie kobiecym okryciem wierzchnim, ale mogły go nosić także i dziewczęta. W pierwszej połowie XIX w. kaftany szyto z sukna, najczęściej granatowego, niekiedy niebieskiego lub zielonego, a ich krawędzie lamowane były galonem. Chłopka Polka. St. Modlińskiego (karta tytułowa nut). Juliusz Volkmar Fleck, Michał Glucksberg, 1857-73, litografia Kabaty były wcięte w pasie, niekiedy o długości do połowy łydki, z tyłu fałdowane, miały długie rękawy, a przy szyi kołnierzyk – stójkę. Tył kaftana, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka W drugiej połowie XIX w. w modę weszły kabaty szyte z sukna w tych samych kolorach, podszywane tkaniną czerwoną lub zieloną. Były one mocno dopasowane w pasie, miały proste przody tak skrojone, że w części dolnej poły nie schodziły się i odsłaniały zapaskę. Krój pleców był bardzo skomplikowany, efekcie czego mocno fałdzisty i odstający. Kaftan nie miał kołnierza tylko opadającą aż na ramiona i plecy pelerynkę. Od Brześcia, Drużba, odbite z litografii Dzwonkowskiego i spółki, Oskar Kolberg, Dzieła Wszystkie, t. 3, część I, Kujawy, Warszawa 1867 Kaftan zapinano na haftki, a naszyte na przodach dwa rzędy guzików pełniły wyłącznie funkcję ozdobną. Brzegi i zapięcie kaftana, krawędzie pelerynki, mankietów rękawów odszywano czarnym lub czerwonym sznureczkiem albo srebrną, niekiedy złotą pasmanterią. Kujawianka, fot. Majorkiewicz, Tygodnik Ilustrowany, 1868 W I połowie XIX w. zamożne panny i mężatki nosiły sukmany zwane węgierkami. Szyto je z niebieskiego lub granatowego sukna, z podszewką z gładkiego albo kraciastego samodziału wełnianego lub półwełnianego. U bogatszych podszyta była barankiem lub lamowana wzdłuż krawędzi pasami futerka z białego królika. Węgierka była długa (niekiedy sięgająca kostek) i szeroka. Jej plecy pasowano półkolistymi cięciami. Przody były proste, od linii talii mocno poszerzane, rękawy dwuczęściowe, a kołnierz szeroki, w formie pelerynki. Jego brzegi obszywano sznurkiem w kolorze ciemnogranatowym. Sukmanę zapinano do linii talii na siedem haftek. Zapięcie to przysłaniał szamerunek z czterech czarnych sznurów z pętelkami (po dwa na każdym przedzie). Od pasa poły węgierki puszczone były luźno. Spódnica spodnia, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka Kujawianka, zazwyczaj zakładała jednocześnie co najmniej trzy spódnice. Bogate kobiety, szczególnie w okresie zimowym, przywdziewały ich nawet więcej. W spódnicach starszego typu, fałdy zgrupowane były głównie na tyle, w noszonych w drugiej połowie XIX w. i późniejszych – rozłożone mniej więcej równomiernie na tyle i bokach (przód z zapięciem pozostawał prawie gładki). Jako pierwszą zakładano spódnicę z wełny lub barchanu (często czerwoną), której dolny brzeg zdobiły czarne hafty (ząbki, listki i kwiatki) lub kilka rzędów także czarnej aksamitki. Następną była spódnica biała, płócienna, haftowana nitką białą, której wyszycia miały podobne motywy, jak te na spódnicy spodniej. Spódnica wierzchnia, ze zbiorów Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie, fot. K. Wodecka Trzecia, wierzchnia spódnica była najdłuższa i najszersza. Szyto ją z czterech, sześciu lub więcej półek czyli płatów tkaniny o szerokości warsztatu tkackiego. Tkanina mogła być wzorzysta lub gładka, jedwabna w lecie, a w zimie wełniana. Kolorystyka spódnic była zróżnicowana, w panieńskich dominowały barwy jasne, natomiast kobiety starsze i zamężne gustowały raczej w tkaninach ciemniejszych. Zapaska z inletu, ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu, fot. B. Górka Do połowy XIX w. zapaska nie była nieodzowną częścią stroju dziewczęcego, potem noszono ją już niezależnie od stanu cywilnego. Na wykonanie zapaski przeznaczano dwie półki (płaty tkaniny o szerokości warsztatu), które po przymarszczeniu wszywano w pasek, do którego doszyte były dwa szerokie wiązania (bandaże). Zapaski świąteczne szyto najczęściej z zielonych, złotych i fioletowych tkanin jedwabnych i adamaszków, dziewczęce niekiedy z tiulu. Od przełomu XIX i XX w. za najpiękniejsze jednak uważano zapaski haftowane, z pąsowego, niebieskiego lub niekiedy pasiastego inletu (tkanina używana na wsypy kołder czy poduszek). Haft biały na zapasce z inletu, ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Toruniu, fot. B. Górka Haft, wyszywany na zapasce z inletu był zawsze biały, o motywach kwiatowych ułożonych pasowo. Zdobił on trzy boki zapaski służące do zawiązywania bandaże. Ubiory z okolic Brześcia Kujawskiego, Jan Nepomucen Lewicki, ok. 1838 r., Les costumes du peuple polonais…”, wydawca Leon Zienkiewicz, Paris 1838 – 1841 Przekazy ikonograficzne pozwalają stwierdzić, że jeszcze w drugiej połowie XIX w. kobiety nosiły płytkie pantofle z sukna lub aksamitu, ozdobione ułożonymi w drobne zakładki wstążkami w różnych kolorach. Później używano bucików sznurowanych z miękkiej skóry, z bardzo niskimi cholewkami oraz czarnych czółenek ze skóry naturalnej lub glansowanej. Do tego obuwia w święta zakładano pończochy: w okresie letnim najczęściej białe, ale używano także granatowych, zielonych i czerwonych. Kujawiacy z okolic Świerczyna, pocztówka, przed I wojną światową, Warszawa, I. Ślusarski, S. Winiarski Uzupełnieniem stroju świątecznego była biżuteria, której podstawę stanowiły naszyjniki, zakładane zawszę na kryzkę. Do naszyjników mocowano medaliki, krzyżyki i szkaplerze. Naszyjniki związywano na karku; dziewczęta mocowały do nich opadające aż na plecy wstążki. Najwyżej ceniono sobie korale prawdziwe, które nawlekano w dwojaki sposób. Jeśli były drobne, równej wielkości sporządzano z nich jeden długi sznur, który owijano kilkakrotnie wokół szyi. Koraliki różnej wielkości nawlekano tak, że największy paciorek znajdował się zawsze pośrodku sznura, a same sznurki układane były od najkrótszego do najdłuższego. Szoliga w stroju kujawskim, fot. Urlyk von Wilamowitz-Moellendorff, Gocanowo koło Kruszwicy, IX 1895 r. Ze zbiorów Archiwum Naukowego Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Oprócz prawdziwych noszono także korale szklane je imitujące, a także bursztyny. Najbogatsze Kujawianki posiadały nawet turkusy i granaty. Ponadto w skład kobiecej biżuterii wchodziły srebrne, cynowe, tombakowe, a niekiedy złote pierścionki, zwykle ze sztucznymi kamieniami. Ludowe stroje i dodatki Projektujemy i szyjemy stroje regionalne, które zachwycają wzornictwem, precyzją wykonania, wysoką jakością wykończenia i komfortem noszenia. W ofercie są stroje podhalańskie, rzeszowskie, szlacheckie, warszawskie, kaszubskie, beskidzkie i wiele innych! Sprawdź asortyment damski oraz męski i złóż zamówienie. Zapraszamy. STRÓJ KRAKOWIAKÓW ZACHODNICH Ludność zamieszkującą tereny rolniczo-przemysłowe położone wokół Krakowa (obecnie wsie te stanowią często jego dzielnice) określa się mianem Krakowiaków Zachodnich. Nosili oni najbardziej znany polski strój ludowy. Ważnym momentem dla utrwalenia się jego popularności i uznania go już w XIX w. za narodowy stały się wydarzenia związane z powstaniem kościuszkowskim (1794 r.). Wtedy to Naczelnik Kościuszko przywdział krakowską sukmanę dla podkreślenia zasług chłopów-kosynierów w zwycięstwie pod Racławicami. Sukmana i rogatywka po utracie niepodległości stały się rodzajem uniformu wojskowego używanego zarówno na ziemiach polskich, jak i poza nimi. Ponadto na rozwój i popularyzację stroju krakowskiego wpłynęło także istnienie w latach 1815-1846 Rzeczpospolitej Krakowskiej, a – w większym jeszcze stopniu – fascynacja kulturą tego regionu artystów młodopolskich. Ich powstałe na przełomie XIX i XX w. dzieła spowodowały rozprzestrzenienie się tzw. mody krakowskiej na obszarze całej Polski. Uszyte według niej ubiory noszone były na wsi jako strój odświętny, a w mieście stały się okazjonalnie używanym kostiumem uświetniającym uroczystości kościelne i państwowe. Charakterystycznym dla tego regionu kobiecym nakryciem głowy były chusty czepcowe: białe z haftem lub kolorowe z nadrukiem. Nosiły je przede wszystkim mężatki, ale także i panny. Te ostatnie przystrajały je dodatkowo kwiatami i kolorowymi szpilkami, a spod chusty widoczne były ich warkocze. W dni chłodne, przy okazjach mniej reprezentacyjnych, kobiety zakładały na głowę małe chustki tybetowe lub jedwabne, wiązane na karku. Były one najczęściej czerwone lub ozdobione kwiatowymi motywami utrzymanymi w gamie czerwieni (najczęściej róża z listkami i pąkami). Ponadto, do ślubu i będąc druhnami, dziewczęta zakładały wianki z różnobarwnych sztucznych kwiatów. Krakowianki przywdziewały koszule z lnianych tkanin samodziałowych lub bawełnianych płócien fabrycznych. Na nie zakładały gorsety lub kaftany oraz długie, sięgające prawie do ziemi, spódnice osłonięte krótszymi nieco zapaskami zakrywającymi przód, boki, a także część tyłu spódnicy. Jako okrycia wierzchniego używały żupaników, sukienek, białych kożuchów i różnorodnych chust na ramiona. Nogi obuwały w sznurowane czarne trzewiki na dosyć wysokim obcasie lub w buty z cholewami i harmonijką w okolicach kostki (takie jak męskie). Kosztownym uzupełnieniem stroju była biżuteria z korala prawdziwego lub jego imitacji: noszono koralowe naszyjniki, niekiedy z krzyżem, spinki do koszul oraz pierścienie. Strój męski, tak jak i kobiecy, szyto prawie wyłącznie z tkanin fabrycznych. Jego najważniejszym elementem, wręcz utożsamianym z regionem, była biała sukmana. Na głowę zakładał Krakowiak czarny kapelusz z główką wysoką i stożkowatą lub niską i miękką, białą magierkę lub czerwoną rogatywkę. Nosił koszulę z lnianego płótna samodziałowego lub bawełnianego fabrycznego, o kroju przyramkowym, wpuszczoną w spodnie szyte z bawełnianej tkaniny, przeważnie w wąskie czerwone paski lub z białego samodziału lnianego. Na koszulę zakładał kaftan bez rękawów lub z rękawami, sukmanę, płótniankę, a zimą biały kożuch z mankietami i kołnierzem z czarnego futra. W czasie dni wilgotnych dla ochrony kożucha zakładano na niego sukmanę. W pasie Krakowiak opasywał się pasami dwojakiego rodzaju: z brzękadłami lub trzosem, na nogi zakładał buty z cholewami, owijając uprzednio stopę lnianą onucą. Uzupełnieniem stroju były srebrne lub bakwunowe spinki oraz pierścienie z koralem lub jego imitacją. Elżbieta Piskorz-Branekova

strój do polki warszawskiej